Kỹ thuật ghép cam trên gốc bưởi giúp cây sinh trưởng khỏe và sớm cho trái!

1. Giới thiệu về kỹ thuật ghép cam trên gốc bưởi

Ghép cam trên gốc bưởi là kỹ thuật nông nghiệp kết hợp ưu điểm của cả hai loại cây, giúp cây cam phát triển khỏe mạnh hơn nhờ hệ thống rễ sâu và khả năng chống chịu sâu bệnh tốt của bưởi. Phương pháp này đã được áp dụng tại nhiều địa phương và mang lại hiệu quả kinh tế cao.

2. Lợi ích của cách ghép cây cam trên gốc bưởi

• Cây bưởi có bộ rễ ăn sâu, khỏe mạnh và khả năng chịu hạn tốt hơn nhiều so với cây cam. Khi ghép cam lên gốc bưởi, cây cam thừa hưởng hệ rễ chắc chắn này. Giống bưởi có khả năng chống chịu tuyết trùng, bảo vệ bộ rễ như bưởi Diễn, bưởi đỏ Tân Lạc. Cây khỏe mạnh hơn cũng giúp quả có tỷ lệ đậu cao hơn, giảm hiện tượng rụng quả non. Các giống cam bà con có thể chọn như cam Vinh, cam Xã Đoài hoặc cam Canh để ghép 

• Nhờ gốc bưởi có khả năng chịu úng và hạn tốt, cây cam ghép ít bị ảnh hưởng bởi điều kiện đất trồng không thuận lợi, đặc biệt là ở các vùng đất pha cát hoặc đất chua.

• Do hấp thụ dinh dưỡng tốt từ bộ rễ bưởi, quả cam có vỏ bóng đẹp hơn, màu sắc đồng đều, ít bị sần sùi hay biến dạng. Đường kính quả lớn hơn so với cam trồng trên gốc cam cùng điều kiện chăm sóc. Vị ngọt thanh, mọng nước, ít bị chua hoặc đắng do cây hấp thụ vi khoáng tốt hơn từ đất.

• Nếu trồng cam bằng hạt hoặc cây giống thuần cam, thời gian sinh trưởng có thể kéo dài từ 3-4 năm mới bắt đầu ra quả. Khi ghép cam lên gốc bưởi, cây có thể cho thu hoạch chỉ sau 2 năm, giúp nông dân quay vòng vốn nhanh hơn.

• Ít phải đầu tư vào thuốc bảo vệ thực vật do cây có sức đề kháng tốt hơn. Giảm chi phí bón phân do bộ rễ bưởi hút dinh dưỡng tốt hơn, giúp cây không bị thiếu hụt chất dinh dưỡng.

3. Chuẩn bị trước khi ghép

Thời vụ ghép: Thời điểm ghép thích hợp là vào vụ xuân (tháng 3-5) hoặc vụ thu (tháng 8-10), khi điều kiện ánh sáng và nhiệt độ phù hợp cho sự phát triển của cây ghép.

Tiêu chuẩn gốc ghép: Chọn cây bưởi khỏe mạnh, không sâu bệnh, sinh trưởng tốt, có đường kính gốc khoảng 0,3 cm và chiều cao từ 40-50cm.

Tiêu chuẩn cành ghép: Chọn cành cam bánh tẻ, không quá non hoặc quá già, có chiều dài khoảng 5-6 cm, đường kính tương đương hoặc nhỏ hơn gốc ghép, không bị sâu bệnh (nên lấy cành ghép từ cây mẹ khỏe mạnh, cho năng suất và chất lượng quả tốt, ít nhất 5 năm tuổi).

Chuẩn bị dụng cụ ghép: dao ghép, kéo cắt cành, băng keo/dây nilon và gốc ghép, cành ghép.

Kỹ thuật và thao tác ghép:

Thao tác ghép:

• Xử lý gốc ghép: Dùng dao chẻ một đường sau  dài khoảng 2 – 3 cm ở giữa thân gốc ghép để tạo chỗ cắm cành ghép. 
• Xử lý cành ghép: vát nhọn hai mặt của cành ghép thành hình chữ V với chiều dài khoảng 2-3 cm, đảm bảo vết cắt phẳng và sạch.
• Tiến hành ghép: Đặt cành ghép vào vết chẻ của gốc ghép sao cho tượng tầng của hai bên tiếp xúc khít nhau, sau đó dùng dây nilon quấn chặt và kín vết ghép để tránh nước và vi khuẩn xâm nhập.

Chăm sóc sau ghép:

Kiểm tra vết ghép sau 12 – 30 ngày: Nếu cành ghép phát triển tốt, lá non mọc ra thì ghép đã thành công.

Tháo băng ghép sau 1 – 2 tháng để tránh bó siết làm tổn thương cây.

Cắt bỏ các mầm mọc từ gốc ghép để tập trung dinh dưỡng cho cành ghép.

Tưới nước, bón phân hợp lý và kiểm tra sâu bệnh thường xuyên.

4. Các phương pháp ghép phổ biến

Ghép mắt (Ghép chữ T, ghép vát ngược) 

• Chọn mắt ghép từ cành cam khỏe mạnh, bánh tẻ.

• Trên gốc ghép, dùng dao rạch một đường chữ T hoặc đường vát ngược, nhẹ nhàng bóc vỏ.
• Đặt mắt ghép vào vị trí vừa rạch, áp sát vào tượng tầng.
• Dùng băng ghép quấn chặt để cố định vết ghép.

Ghép nêm (Ghép cành) – Phù hợp với gốc ghép lớn

• Cành ghép được cắt vát thành hình nêm dài khoảng 2-3cm.
• Dùng dao chẻ đôi phần gốc ghép, tạo khe cắm vừa vặn với cành ghép.
• Cắm cành ghép vào khe chẻ, đảm bảo tượng tầng hai bên tiếp xúc tốt.
• Dùng băng ghép quấn chặt để cố định, tránh nước xâm nhập.

Ghép áp – Phương pháp ít phổ biến nhưng tỷ lệ sống cao

• Chọn một cành từ cây cam mẹ và một gốc bưởi làm gốc ghép.
• Tạo vết cắt phẳng trên cả hai cây, đảm bảo diện tích tiếp xúc lớn.
• Áp hai vết cắt lại với nhau và cố định bằng băng ghép.
• Khi vết ghép liền hoàn toàn, cắt bỏ phần không cần thiết để cây phát triển độc lập.

Một số lưu ý:

Ghép mắt phù hợp với cây nhỏ, tỷ lệ thành công cao.

Ghép nêm giúp cây phát triển nhanh, có thể áp dụng quanh năm.

Ghép áp an toàn nhất nhưng cần nhiều thời gian

Lưu ý quan trọng để ghép thành công

• Thời điểm ghép nên ghép vào mùa xuân hoặc mùa thu khi cây sinh trưởng mạnh, nhựa cây lưu thông tốt.
• Gốc bưởi khỏe mạnh, không sâu bệnh; cành cam bánh tẻ, sạch bệnh, mắt ghép rõ.
• Dùng dao sắc tạo vết cắt sạch, đảm bảo tượng tầng của gốc và cành ghép tiếp xúc tốt.
• Quấn băng ghép cố định, che chắn tránh nắng, mưa và nhiễm khuẩn.
• Tưới nước giữ ẩm, tránh úng, kiểm tra vết ghép thường xuyên để kịp thời xử lý nếu có vấn đề.