Nguyên nhân, dấu hiệu và cách phòng chống nhện đỏ trên cây cam 

Cây cam là một trong những loại cây ăn trái phổ biến, mang lại giá trị kinh tế cao. Tuy nhiên, cây cam cũng dễ bị tấn công bởi nhiều loại sâu bệnh, trong đó có bệnh nhện đỏ. Nhện đỏ (Tetranychus urticae) không chỉ gây hại cho lá mà còn ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng quả. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về nguyên nhân, triệu chứng, tác hại và các biện pháp phòng chống bệnh nhện đỏ trên cây cam.

1. Nguyên nhân gây ra nhện đỏ trên cây cam

Nhện đỏ (Tetranychus urticae) là một loại dịch hại có thể phát triển mạnh mẽ trên cây cam, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và năng suất của cây. Dưới đây là những nguyên nhân chính dẫn đến sự xuất hiện của nhện đỏ:

Điều kiện thời tiết: Khí hậu khô nóng đây là điều kiện lý tưởng để nhện đỏ phát triển mạnh. Thời tiết nắng nóng, ít mưa làm giảm độ ẩm trong không khí, tạo môi trường thuận lợi cho chúng sinh sôi nảy nở. Các biến đổi bất thường về thời tiết như hạn hán kéo dài, nắng nóng bất thường cũng góp phần làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh nhện đỏ.

Cây trồng yếu: Cây già cỗi, sức sống kém thường dễ bị nhện đỏ tấn công. Khi cây bị tấn công bởi các loại sâu bệnh khác, sức đề kháng của cây suy giảm, tạo điều kiện cho nhện đỏ phát triển. Khi cây trồng quá dày, độ thông thoáng kém, tạo điều kiện cho nhện đỏ ẩn nấp và phát triển.

Giai đoạn sinh trưởng của cây: Cây non thường yếu ớt, dễ bị nhện đỏ tấn công hơn cây trưởng thành. Trong giai đoạn này, cây cần nhiều dinh dưỡng, nếu không được chăm sóc tốt, cây sẽ yếu và dễ bị nhiễm bệnh.

Thiếu nước: Cây cam thiếu nước sẽ trở nên yếu và không có khả năng chống chịu tốt. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho nhện đỏ tấn công. Cây thiếu nước sẽ yếu ớt, lá bị héo úa, tạo điều kiện thuận lợi cho nhện đỏ tấn công.

Cây bị stress: Cây cam bị ảnh hưởng bởi các yếu tố môi trường như gió mạnh, sương giá, hoặc bị cắt tỉa không đúng cách cũng dễ bị nhện đỏ tấn công. Căng thẳng kéo dài có thể làm giảm sức đề kháng của cây.

Sự xuất hiện của các loại cây dại: Các loại cây dại hoặc cây trồng khác gần cây cam có thể là nơi cư trú và nguồn thức ăn cho nhện đỏ, từ đó lây lan sang cây cam.

Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật không đúng cách: Việc lạm dụng hoặc sử dụng không đúng cách các loại thuốc trừ sâu có thể tiêu diệt thiên địch tự nhiên của nhện đỏ, từ đó làm tăng mật độ nhện đỏ trên cây. Thiếu hoặc thừa một số loại dinh dưỡng sẽ làm giảm sức đề kháng của cây, khiến cây dễ bị nhiễm bệnh.

2. Dấu hiệu nhận biết nhện đỏ trên cây cam

Nhện đỏ là một trong những loại dịch hại phổ biến trên nhiều loại cây trồng, đặc biệt là cây cam, quýt và các loại cây ăn trái khác. Việc nhận biết sớm dấu hiệu của nhện đỏ rất quan trọng để bảo vệ cây trồng và duy trì năng suất. Dưới đây sẽ cung cấp cho bạn những thông về các dấu hiệu nhận biết nhện đỏ:

Vết hại trên lá: Lá thường có màu vàng nhạt, đây là dấu hiệu cho thấy lá đang bị tấn công. Xuất hiện các chấm nhỏ màu trắng hoặc nâu, thường là kết quả của việc nhện hút nhựa cây. Chấm li ti, những chấm này có thể lan rộng, tạo thành các mảng lớn, làm giảm diện tích quang hợp của lá. Vùng hại có thể bắt đầu từ mép lá và dần lan vào giữa lá.

Mạng nhện: Mạng nhện thường xuất hiện chủ yếu ở mặt dưới của lá, nơi nhện đỏ sinh sống và hoạt động. Ngoài lá, mạng nhện cũng có thể thấy giữa các nhánh cây, nơi có ít sự lưu thông không khí. Mạng nhện rất mỏng và khó nhận thấy ngay lập tức. Tuy nhiên, nếu bạn kiểm tra kỹ, bạn sẽ thấy nó như những sợi chỉ mảnh. Mạng nhện có màu trắng trong suốt, có thể phản chiếu ánh sáng, giúp dễ dàng phát hiện hơn khi cây được chiếu sáng.

Lá biến dạng: Hình dạng kỳ lạ, lá có thể bị cuốn lại hoặc bẻ cong do tác động của nhện đỏ, làm giảm khả năng quang hợp. Lá có thể trở nên khô héo, giòn và dễ gãy do mất nước. Các lá bị nhện đỏ tấn công có thể khó mở ra, tạo cảm giác cứng cáp hơn bình thường.

Suy giảm sinh trưởng: Cây bị tấn công sẽ có sự phát triển chậm lại, không đạt được kích thước tối ưu, lá có thể nhỏ hơn bình thường. Cây trở nên yếu hơn, khó chống chọi với các tác nhân bên ngoài. Quả thường nhỏ hơn so với bình thường, có thể không đạt chất lượng và dễ rụng. Quả có thể thiếu hương vị và chất lượng, ảnh hưởng đến giá trị thương mại.

Rụng lá sớm: Nếu cây bị nhiễm nặng, lá có thể rụng nhiều hơn bình thường, dẫn đến tình trạng thiếu hụt lá, rụng lá đột ngột. Thiếu sức sống khi rụng lá sớm ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng quang hợp và sức sống tổng thể của cây.

Xuất hiện côn trùng khác: Bạn có thể thấy các loại côn trùng khác như rệp, bọ trĩ, đây thường là dấu hiệu của một hệ sinh thái không cân bằng. Sự xuất hiện của nhiều loại côn trùng có thể làm tình hình trở nên nghiêm trọng hơn, tăng mức độ thiệt hại cho cây.

Phát hiện qua kính lúp: Kiểm tra kỹ lưỡng bằng cách sử dụng kính lúp để xem xét kỹ lưỡng mặt dưới lá, nơi nhện đỏ thường sinh sống. Dưới kính lúp, bạn có thể thấy nhện đỏ di chuyển, giúp xác định rõ hơn mức độ nhiễm.

3. Tác hại của nhện đỏ trên cây cam 

Nhện đỏ trên cây cam có thể gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe cây trồng và năng suất mùa vụ. Dưới đây là một số tác hại chính:

Ảnh hưởng đến sức khỏe cây trồng: Nhện đỏ chủ yếu gây hại bằng cách hút nhựa cây từ lá, điều này dẫn đến cây mất đi các chất dinh dưỡng thiết yếu, khiến chúng không thể phát triển mạnh mẽ. Sự mất nước từ lá có thể làm lá biến dạng, khô héo và rụng sớm. Lá bị tổn thương làm giảm khả năng quang hợp, ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện của cây. Căng thẳng kéo dài có thể làm cây chậm lớn, ảnh hưởng đến quá trình hình thành quả.

Giảm năng suất: Quả nhỏ và không đạt chất lượng cây bị nhiễm nhện đỏ thường cho ra những quả nhỏ hơn bình thường, điều này dẫn đến quả có thể thiếu hương vị, màu sắc không hấp dẫn, gây ảnh hưởng đến giá trị thương mại. Quả có thể chín sớm nhưng lại không đạt chất lượng tốt. Nhiều quả không đủ thời gian để phát triển hoàn thiện trước khi bị rụng, làm giảm lượng sản phẩm thu hoạch.

Tăng nguy cơ bệnh tật: Cây yếu do bị tấn công bởi nhện đỏ có khả năng đề kháng kém hơn với các bệnh khác. Cây có thể dễ dàng nhiễm bệnh nấm, vi khuẩn hoặc virus, dẫn đến thiệt hại nghiêm trọng hơn. Nhện đỏ có thể là vector truyền bệnh khi di chuyển từ cây này sang cây khác, nhện đỏ có thể mang theo các mầm bệnh, làm lây lan bệnh tật trong vườn.

Tác động kinh tế: Sự xuất hiện của nhện đỏ không chỉ ảnh hưởng đến cây trồng mà còn đến kinh tế nông dân. Việc giảm năng suất dẫn đến thu nhập thấp hơn, đặc biệt trong các vụ mùa phụ thuộc vào sản phẩm nông nghiệp. Nông dân phải chi tiêu nhiều hơn cho các biện pháp phòng chống nhện đỏ. Việc mua thuốc trừ sâu và thực hiện các biện pháp bảo vệ cây trồng làm tăng chi phí sản xuất, ảnh hưởng đến lợi nhuận.

4. Cách phòng chống nhện đỏ trên cây cam

Biện pháp phòng chống nhện đỏ: Kiểm tra thường xuyên theo dõi tình trạng cây trồng là rất quan trọng. Phát hiện sớm kiểm tra định kỳ giúp phát hiện sớm dấu hiệu của nhện đỏ và ngăn chặn sự lây lan. Dùng kính lúp để phát hiện nhện đỏ một cách dễ dàng hơn, giúp xác định mức độ nhiễm bệnh.

Tăng cường độ ẩm: Giữ độ ẩm cho cây có thể giúp chống lại nhện đỏ. Tưới nước đều đặn đặc biệt trong mùa khô, tưới nước đều đặn giúp cây duy trì sức khỏe và sức đề kháng tốt hơn. Tưới nước vào buổi sáng để lá cây có thời gian khô, giảm độ ẩm môi trường cho nhện đỏ phát triển. Sử dụng lớp đệm từ rơm hoặc đậu để giữ độ ẩm cho đất và giảm nhiệt độ xung quanh cây.

Sử dụng thiên địch: Khuyến khích sự phát triển của các thiên địch tự nhiên như Bọ Rùa và Nhện Ăn Thịt và các loài thiên địch này có thể giúp kiểm soát nhện đỏ mà không gây hại cho môi trường. Bón phân cân đối cung cấp đủ dinh dưỡng cho cây ử dụng phân hữu cơ để tăng cường sức đề kháng cho cây, giúp cây phát triển khỏe mạnh hơn.

Vệ sinh vườn: Dọn dẹp tàn dư thực vật, lá rụng và cành khô để hạn chế nơi trú ẩn của nhện đỏ. Điều này giúp giảm nguồn lây nhiễm cho cây cam. Xử lý rác thải cây trồng đúng cách, không để lại nơi cư trú cho sâu bệnh. Đảm bảo rằng không có tàn dư thực vật nằm lại trong vườn, tạo điều kiện cho sự phát triển của nhện đỏ.

Sử dụng thuốc trừ sâu: Sử dụng thuốc sinh học, nếu tình trạng nhiễm nặng, bạn có thể sử dụng thuốc trừ sâu sinh học để kiểm soát nhện đỏ mà không gây hại cho cây và môi trường. Những loại thuốc này thường ít độc hại và an toàn hơn cho thiên địch. Phun thuốc vào sáng sớm hoặc chiều tối để tăng hiệu quả và hạn chế tác động đến các loại côn trùng có lợi.

Bón phân cân đối: Bón phân hữu cơ để cung cấp đủ dinh dưỡng cho cây, giúp cây phát triển khỏe mạnh và giảm nguy cơ bị tấn công. Phân hữu cơ giúp cải thiện cấu trúc đất, tăng cường khả năng giữ nước và dinh dưỡng. Đảm bảo cây nhận đủ đạm và kali, giúp tăng cường khả năng chống chịu với sâu bệnh. Phân kali đặc biệt quan trọng trong việc tăng cường sức đề kháng của cây đối với các tác nhân gây hại.

Giáo dục và thông tin: Nâng cao kiến thức, tham gia các khóa học hoặc hội thảo về phòng chống sâu bệnh để cập nhật kiến thức mới nhất. Tham khảo tài liệu bằng việc đọc sách, bài viết và tài liệu về nông nghiệp để hiểu rõ hơn về nhện đỏ và các biện pháp phòng chống.

Một số loại thuốc trị nhện đỏ trên cây cam