Vượt qua thử thách khí hậu: Trồng trọt chủ động thích ứng, giữ vững đà phát triển trước biến động khí hậu

Năm 2025, ngành trồng trọt Hà Nội đã chứng minh khả năng phục hồi và thích ứng xuất sắc trước các diễn biến thời tiết cực đoan, đạt mức tăng trưởng ấn tượng 4,2% nhờ chiến lược chủ động ứng phó thiên tai, đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo hướng nông nghiệp xanh bền vững (như mô hình SRI, PGS), đồng thời quyết liệt khôi phục sản xuất tại các vùng trọng điểm như Mê Linh và Chúc Sơn, qua đó vững vàng đảm bảo nguồn cung rau an toàn, chất lượng cao cho thị trường Thủ đô, đặc biệt là dịp Tết Nguyên đán 2026.

1. Kết quả ấn tượng: Tăng trưởng vững chắc trong điều kiện bất lợi

Năm 2025 là một năm đầy thách thức với ngành nông nghiệp Thủ đô khi phải đối mặt với diễn biến thời tiết phức tạp, mưa bão liên tiếp. Tuy nhiên, bằng sự chủ động và các giải pháp kỹ thuật, ngành trồng trọt Hà Nội đã duy trì được nhịp độ tăng trưởng ổn định.

• Tăng trưởng vượt mục tiêu: Lĩnh vực trồng trọt đã tăng trưởng 4,2% so với năm 2024.
• Đóng góp kinh tế: Ngành trồng trọt đóng góp khoảng 35 – 40% tổng giá trị sản xuất toàn ngành nông nghiệp, góp phần quan trọng vào mục tiêu tăng GRDP nông nghiệp của thành phố đạt 3,5 – 3,6%.

Thành công này không chỉ nằm ở con số sản lượng, mà còn thể hiện ở khả năng chủ động ứng phó rủi ro của ngành nông nghiệp Hà Nội.

Bà Lưu Thị Hằng, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Hà Nội, nhấn mạnh: “Chúng tôi xác định công tác dự báo, hướng dẫn kỹ thuật và tổ chức lại sản xuất là yếu tố then chốt để nông dân giảm rủi ro, nâng cao hiệu quả trong bối cảnh thời tiết ngày càng khó lường.”

2. Nỗ lực phi thường: khôi phục sản xuất vượt qua thiên tai

Sự ổn định của thị trường nông sản được đảm bảo nhờ nỗ lực tái sản xuất nhanh chóng tại các vùng rau trọng điểm sau thiên tai.

2.1. Phục hồi thần tốc tại Mê Linh

Vùng rau màu Đông Cao (xã Mê Linh) là một trong những “vựa rau” lớn nhất của Hà Nội. Mặc dù chịu thiệt hại do bão số 10 và 11, khu vực này đã nhanh chóng phục hồi.

• Tập trung rau ngắn ngày: Bà con tập trung vào các loại rau ngắn ngày (cải ngồng, cải ngọt, cải đông dư và nhóm rau ăn lá) để nhanh chóng bù đắp nguồn cung.
• Hiệu quả kinh tế: Nhờ sự hướng dẫn kỹ thuật kịp thời, sản lượng trung bình HTX Đông Cao đưa ra thị trường đạt 150 tấn/ngày. Giá rau tăng mạnh sau bão giúp người dân bù đắp thiệt hại và chuẩn bị nguồn rau dồi dào cho dịp Tết Nguyên đán 2026.

2.2. Vượt qua khủng hoảng tại Chúc Sơn

Tại Chương Mỹ, HTX Rau quả sạch Chúc Sơn đối mặt với thiệt hại nghiêm trọng chưa từng có. Mưa lũ kéo dài từ tháng 9 đến tháng 11 khiến vùng trồng rau VietGAP gần 14 ha bị ngập trắng, với 90% diện tích mất trắng.

• Thiệt hại lớn: Tổng thiệt hại sản lượng rau ăn lá và rau ăn quả gần 300 tấn.
• Giải pháp ứng phó: HTX buộc phải liên kết với các đơn vị khác ở Mộc Châu để bù đắp nguồn cung. Đồng thời, chấp nhận lỗ nặng để giữ nguyên giá bán theo hợp đồng với đối tác, nhằm bảo vệ uy tín chuỗi cung ứng.
• Tái thiết: Ngay khi nước rút, HTX huy động cán bộ hướng dẫn xử lý đất, phơi ải, và dùng chế phẩm sinh học để tái sản xuất. Hiện tại, các loại rau ngắn ngày đã cho thu hoạch trở lại, tạo nền tảng vững chắc cho vụ Tết.

3. Hướng tới nông nghiệp xanh và bền vững

Song song với ứng phó thiên tai, Hà Nội tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu và nâng cao chất lượng nông sản.

3.1. Chuyển đổi cơ cấu cây trồng

Thành phố triển khai kế hoạch chuyển đổi hơn 1.100 ha đất lúa kém hiệu quả sang cây trồng hàng năm, cây lâu năm, và mô hình lúa – thủy sản.

Nâng cao giá trị: Nhiều mô hình chuyển đổi sang rau, hoa mang lại giá trị canh tác từ 200 – 500 triệu đồng/ha/năm, góp phần cải thiện rõ rệt thu nhập cho nông dân ngoại thành.

3.2. Đẩy mạnh nông nghiệp công nghệ cao

Lĩnh vực bảo vệ thực vật và canh tác bền vững được ưu tiên:

• Canh tác SRI: Hơn 83% diện tích lúa đã áp dụng mô hình canh tác lúa cải tiến SRI (System of Rice Intensification). Kỹ thuật này giúp tăng năng suất, giảm chi phí, tiết kiệm nước tưới và thích ứng với biến đổi khí hậu.
• An toàn thực phẩm: Các mô hình sản xuất áp dụng hệ thống đảm bảo có sự tham gia (PGS) tiếp tục được nhân rộng, nâng tổng diện tích áp dụng PGS lên hơn 2.000 ha. Công tác quản lý vật tư nông nghiệp và kiểm tra dư lượng thuốc bảo vệ thực vật được siết chặt, giữ tỷ lệ vi phạm ở mức thấp.
• Liên kết Chuỗi: Các HTX như Chúc Sơn, Đồng Phú đã trở thành mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng nông sản an toàn cho các bệnh viện, siêu thị, bếp ăn tập thể.

4. Đảm bảo nguồn cung ổn định cho dịp tết nguyên đán 2026

Với hơn 33.000 ha sản xuất rau, cung ứng trên 700.000 tấn/năm (đáp ứng 60-70% nhu cầu tiêu dùng), việc đảm bảo nguồn cung Tết là ưu tiên hàng đầu.

• Chỉ đạo kịp thời: Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật đã ban hành kế hoạch sản xuất vụ đông 2025 – 2026, chỉ đạo các địa phương mở rộng tối đa diện tích gieo trồng, đặc biệt là các loại rau ngắn ngày để nhanh chóng bổ sung sản lượng sau bão.
• Bình ổn thị trường: Các HTX chủ động định hướng thời vụ và chủng loại để tránh sản xuất ồ ạt. Đồng thời, Hà Nội tiếp tục duy trì liên kết tiêu thụ với các tỉnh lân cận để bổ sung 30% sản lượng còn thiếu, đảm bảo thị trường ổn định, rau an toàn, dồi dào trong giai đoạn cao điểm.

Ngành trồng trọt và bảo vệ thực vật Hà Nội đang từng bước chuyển sang hướng phát triển chất lượng, an toàn và bền vững hơn, không chỉ giữ vững vai trò nền tảng mà còn nâng cao khả năng chống chịu trước mọi biến động.

Nguồn tham khảo:
1. https://nongnghiepmoitruong.vn/nganh-trong-trot-giu-nhip-tang-truong-trong-dieu-kien-thoi-tiet-bat-thuan-d788744.html

2. https://nongnghiepmoitruong.vn/me-linh-thu-lai-cao-tu-vu-dong-som-chu-dong-nguon-rau-tet-d788579.html

3. https://nongnghiepmoitruong.vn/khoi-phuc-vung-rau-sach-sau-thien-tai-d788608.html