Phòng trừ bệnh sương mai trên cây trồng

Bệnh sương mai, hay còn gọi là đốm sương, là một trong những bệnh nấm hại cây trồng phổ biến và gây thiệt hại nặng nề cho năng suất nông nghiệp trên toàn thế giới. Với khả năng lây lan nhanh chóng và gây ra những tổn thương nghiêm trọng, việc hiểu rõ về bệnh sương mai là yếu tố then chốt để bảo vệ cây trồng và tối ưu hóa sản lượng

Bệnh sương mai cây họ bầu bí — Biểu hiện cây bị bệnh sương mai

1. Giới thiệu chung về bệnh sương mai
Bệnh sương mai được gây ra bởi các loài nấm thuộc lớp Oomycetes, thường được gọi là “nấm giả” (pseudofungi) do có những đặc điểm sinh học khác biệt so với nấm thật.
Chúng phát triển mạnh trong điều kiện ẩm ướt và mát mẻ, đặc biệt là khi có sương hoặc giọt nước đọng trên lá. Bệnh thường biểu hiện bằng những vết bệnh đặc trưng trên lá, thân và đôi khi là quả, gây ảnh hưởng đến quá trình quang hợp và sinh trưởng của cây.

Bệnh sương mai trên cây ớt: Nguyên nhân, biểu hiện và thuốc đặc trị — Bệnh sương mai trên cây ớt

2. Nguyên nhân gây bệnh sương mai
Nguyên nhân chính gây ra bệnh sương mai là sự tấn công của các loài nấm thuộc họ Peronosporaceae, chẳng hạn như Plasmopara viticola (gây bệnh sương mai trên nho), Peronospora parasitica (gây bệnh trên các cây họ cải), hoặc Pseudoperonospora cubensis (gây bệnh trên các cây họ bầu bí).
Các yếu tố thuận lợi cho sự phát triển của bệnh bao gồm:
– Độ ẩm cao: Nấm sương mai cần môi trường ẩm ướt để bào tử nấm nảy mầm và lây nhiễm. Sương, mưa, hoặc tưới nước quá nhiều đều tạo điều kiện lý tưởng.
– Nhiệt độ thấp: Hầu hết các loài nấm sương mai phát triển tốt trong điều kiện nhiệt độ mát mẻ, dao động từ 10 – 25°C.
– Thông thoáng kém: Vườn cây rậm rạp, thiếu thông thoáng làm tăng độ ẩm cục bộ, tạo môi trường thuận lợi cho nấm phát triển.
– Dinh dưỡng mất cân đối: Cây trồng suy yếu do thiếu hoặc thừa dinh dưỡng, đặc biệt là thừa đạm, có thể làm giảm khả năng đề kháng với bệnh.
– Nguồn bệnh tồn tại: Bào tử nấm có thể tồn tại trong tàn dư cây bệnh, đất hoặc cỏ dại, trở thành nguồn lây nhiễm cho vụ sau.
3. Triệu chứng gây bệnh sương mai
Triệu chứng của bệnh sương mai có thể khác nhau tùy thuộc vào loại cây và giai đoạn bệnh, nhưng nhìn chung có một số dấu hiệu đặc trưng:
Trên lá: Đây là nơi triệu chứng bệnh thường xuất hiện rõ rệt nhất. Ban đầu là những đốm nhỏ màu xanh nhạt hoặc vàng nhạt, sau đó chuyển sang màu nâu và khô đi. Đặc biệt, ở mặt dưới lá, vào sáng sớm hoặc khi trời ẩm, có thể thấy lớp nấm trắng xám như sương bám trên vết bệnh. Các vết bệnh thường có hình dạng không đều, có thể bị giới hạn bởi các gân lá.

Các cách trị bệnh sương mai thường gặp trên cây trồng. - Sanodyna
Trên thân và cành: Bệnh có thể gây ra các vết bệnh màu nâu, lõm vào, làm thân cây bị teo tóp, đặc biệt là ở cây non.

BỆNH SƯƠNG MAI TRÊN CÀ CHUA

Trên quả: Quả có thể bị nhiễm bệnh, xuất hiện các đốm nâu, làm thối mềm hoặc khô cứng, biến dạng và rụng sớm.

Bệnh sương mai - Đặc điểm, triệu chứng, cách phòng và trừ bệnh
4. Các cây trồng bị ảnh hưởng bởi bệnh sương mai
Bệnh sương mai có thể gây hại cho nhiều loại cây trồng khác nhau, từ cây rau màu đến cây ăn quả và cây công nghiệp. Bệnh sương mai trên cây họ bầu bí gây hại trên tất cả các bộ phận của cây như lá, thân, quả, cành, nụ, hoa,… Trong đó, lá là bộ phận bị hại nhiều nhất. Ngoài ra, còn một số cây cũng bị ảnh hưởng như:
+ Rau màu: Dưa chuột, cà chua, khoai tây, hành tây, cải bắp, súp lơ, xà lách…
+ Cây ăn quả: Nho, dâu tây, cam quýt (ít phổ biến hơn nhưng vẫn có thể bị).
+ Cây công nghiệp: Cà phê (một số loài), cao su (một số loài).
+ Hoa: Hoa hồng, cúc, đồng tiền…
5. Các biện pháp phòng trừ bệnh sương mai
Để phòng trừ bệnh sương mai hiệu quả, cần áp dụng tổng hợp các biện pháp từ canh tác đến hóa học và sinh học:
5.1. Biện pháp canh tác:
Chọn giống kháng bệnh: Ưu tiên sử dụng các giống cây trồng có khả năng kháng hoặc chịu bệnh sương mai.
Vệ sinh đồng ruộng: Thu gom và tiêu hủy tàn dư cây bệnh sau mỗi vụ để loại bỏ nguồn bệnh.
Tạo thông thoáng: Trồng cây với mật độ hợp lý, tỉa cành, tạo tán để vườn cây luôn thông thoáng, giảm độ ẩm.
Tưới nước hợp lý: Tưới nước vào buổi sáng sớm, tránh tưới vào buổi chiều tối để lá cây có đủ thời gian khô ráo trước khi đêm xuống. Sử dụng hệ thống tưới nhỏ giọt hoặc tưới gốc để hạn chế làm ướt lá.

Tưới nước Hình ảnh - hình ảnh & hình ảnh đẹp - PxHere
Bón phân cân đối: Cung cấp đầy đủ và cân đối dinh dưỡng cho cây, tránh bón thừa đạm, tăng cường kali và các nguyên tố vi lượng để tăng sức đề kháng cho cây.
Luân canh cây trồng: Luân canh với cây trồng không phải là ký chủ của nấm sương mai để cắt đứt vòng đời của mầm bệnh.
5.2. Biện pháp hóa học:
Khi bệnh xuất hiện và có nguy cơ lây lan, có thể sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật có hoạt chất đặc trị bệnh sương mai. Cần tuân thủ nguyên tắc “4 đúng”: đúng thuốc, đúng liều lượng, đúng lúc và đúng cách. Một số hoạt chất thường được sử dụng bao gồm:
– Metalaxyl, Mancozeb, Propamocarb, Dimethomorph, Fosetyl-Al, Cymoxanil…
Lưu ý: Cần luân phiên các loại thuốc có hoạt chất khác nhau để tránh tình trạng kháng thuốc của nấm. Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trên bao bì sản phẩm và tuân thủ thời gian cách ly.
5.3. Biện pháp sinh học:

Sử dụng chế phẩm sinh học: Một số chế phẩm sinh học chứa nấm đối kháng (như Trichoderma) hoặc vi khuẩn có lợi có thể giúp ức chế sự phát triển của nấm gây bệnh sương mai.
Tăng cường sức khỏe đất: Cải tạo đất bằng cách bổ sung phân hữu cơ, vi sinh vật có lợi để tạo môi trường thuận lợi cho sự phát triển của cây và ức chế mầm bệnh.

Một số sản phẩm phòng trừ bệnh sương mai, bà con có thể tham khảo của công ty TNHH NNCNC Đức Thành:
Thuốc trừ bệnh AZOL 450SC, Thuốc trừ bệnh hiệu ong vàng – siêu sạch bệnh và kết hợp thuốc trừ bệnh KASUGAMYCIN 3SL hiệu quét sạch vi khuẩn để phòng và chống lây lần bệnh. Hoặc bà con có thể sử dụng thêm sản phẩm thuốc trừ bệnh ALIMET 80WG