Nhân rộng và bảo tồn giống chè đặc sản Lào Cai

Huyện Bát Xát (Lào Cai) đang bảo tồn giống chè shan cổ thụ. Những cây chè shan 10 tuổi trở lên, không sâu bệnh, năng suất cao được lấy hạt ươm giống để nhân rộng.

Loại chè mang hương vị núi rừng

Các xã vùng cao Mường Hum, Dền Sáng, Dền Thàng, Sàng Ma Sáo, Nậm Chạc, A Mú Sung của huyện Bát Xát có diện tích chè tập trung khoảng 244ha, hầu hết được trồng từ năm 2001, trong đó diện tích cho thu hoạch khoảng 209ha (87ha cho thu hoạch ổn định).
Các giống chè được bà con trồng ở Bát Xát khá đang dạng gồm Kim Tuyên, Long Vân 2000, Hùng Đỉnh Bạch… Ngoài ra, còn có khoảng 26ha chè cổ thụ được phân bố ở các xã Nậm Pung, A Lù…
Trong các giống chè trồng ở Bát Xát, giống chè shan và Bát Tiên nổi trội vì rất hợp với thổ nhưỡng, khí hậu, nguồn nước cũng như độ cao hàng trăm mét so mực nước biển. Do đó, những loại chè này có chất lượng khác biệt.

Chè shan đã có từ lâu đời, đặc biệt những cây chè shan cổ thụ muốn hái phải bắc thang để trèo lên ngọn. Chè shan sau khi được thu hái thủ công có thể sao bằng tay theo kinh nghiệm dân gian để giữ hương vị của núi rừng.
Trong khi đó, chè Bát Tiên có hương vị vị ngọt chát quyện vào nhau nhưng uống rất vừa miệng, vị còn đọng lại sau khi thưởng thức trà…

Cả hai loại chè trên hiện bà con bán rất được giá, với chè Bát Tiên khoảng 350 nghìn đồng/kg, chè shan khoảng 150 nghìn đồng/kg. Vì vậy bà con ngày càng nhân rộng diện tích hai loại chè trên.

Ngoài ra, huyện Bát Xát củng cố và phát triển vùng chè nguyên liệu tại các xã vùng cao, đồng thời mở rộng lên huyện Y Tý – nơi cao nhất của huyện (trên 2.000m). Các vùng chè sẽ được sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP và hướng tới sản phẩm hữu cơ phục vụ cho các nhà máy, hợp tác xã và cơ sở chế biến. Đồng thời, hỗ trợ xây dựng các chuỗi liên kết sản xuất, chế biến, tiêu thụ chè bền vững.

Huyện Bát Xát hiện cũng đang thực hiện bảo tồn giống chè shan cổ thụ. Những cây chè shan khoảng 10 tuổi trở lên, không sâu bệnh, năng suất cao được lấy hạt và xử lý gieo ươm, làm bầu… Sau khi cây giống đủ tiêu chuẩn sẽ được trồng với diện tích khoảng 30ha.

“Với việc bảo tồn và mở rộng vùng chè shan (nhà nước hỗ trợ giống gieo ươm, hỗ trợ phân bón cùng nhân dân để thực hiện) sẽ góp phần phát triển vùng chè có giá trị cao song song với mở rộng chè hàng hóa tai địa phương”