Bệnh thán thư trên cây cam

1. Nguyên nhân gây bệnh thán thư trên cây cam

Bệnh thán thư do nấm Colletotrichum gloeosporioides gây ra, đặc biệt phát triển mạnh trong điều kiện ẩm ướt. Nấm này có thể lây lan qua nước tưới, gió, hoặc các dụng cụ nông nghiệp không được khử trùng. Một số yếu tố khiến bệnh phát triển bao gồm:

Điều kiện thời tiết: Độ ẩm cao và nhiệt độ từ 25°C – 30°C là điều kiện lý tưởng cho nấm phát triển.
Sự chăm sóc không đúng cách: Thực hiện bón phân không hợp lý, tưới nước không kiểm soát hoặc cắt tỉa không đúng có thể làm cây yếu và dễ mắc bệnh.
Nguồn bệnh: Nấm bệnh có thể tồn tại trên tàn dư cây trồng, hạt giống, đất…
Côn trùng: Các loại côn trùng như rệp, rầy… có thể làm xước vỏ trái tạo điều kiện cho nấm xâm nhập

2. Triệu chứng của bệnh thán thư trên cây cam

Các triệu chứng của bệnh thán thư trên cây cam có thể được phát hiện qua các dấu hiệu sau:

Trên lá, xuất hiện các đốm tròn nhỏ, có màu nâu hoặc đen. Đốm có thể lan rộng nhanh chóng và tạo thành các vết lớn, khiến lá bị khô và có thể rụng. Bệnh có thể tấn công bất cứ vị trí nào nhưng bệnh thường gây hại ở chóp lá và rìa lá, vết bệnh có màu vàng nâu hơi tròn, khi bệnh nặng vết bệnh sẽ lớn dần xung quanh có viền nâu đậm. Một số trường hợp có thể thấy lá bị vàng trước khi rụng. Vết bệnh nhiều sẽ cháy thành từng mảng lớn dẫn đến rụng lá sớm ảnh hưởng sinh trưởng của cây.

Trên quả, các đốm thối bắt đầu xuất hiện trên bề mặt quả cam, thường có màu nâu đậm hoặc đen. Vết bệnh trên vỏ bị khô sần sùi, bệnh càng nặng vết bệnh càng lan rộng, khi quả bị nứt do bệnh thán thư thì ngay vết bệnh và có nhựa chảy ra. Vùng bị tổn thương có thể ẩm ướt, và khi tế bào mô bắt đầu phân hủy, quả có thể bị thối hoàn toàn. Quả không thể phát triển bình thường lá và quả thường bị rụng, cành bị khô.

Trên thân cây, có thể xuất hiện các đốm hoặc vết nứt trên thân cây, thường là màu nâu hoặc xám. Biểu hiện héo và lá có thể chuyển sang vàng, gây giảm sinh trưởng của cây. Các cành non hoặc chồi cây có thể bị héo, có dấu hiệu teo lại và có thể bị chết. Vết bệnh có thể tạo ra các đốm đen, làm ảnh hưởng đến sự phát triển của chồi và hoa. Một số trường hợp có thể lan và gây ra sự chảy nhựa, thối mục, và giảm sức mạnh của cây đây là cơ hội để nấm có thể tạo ra nhựa, làm thân cây nhìn có vết thương.

3. Cách phòng ngừa và quản lý bệnh thán thư trên cây cam

Chọn giống cây kháng bệnh: Chọn các giống cam quýt có khả năng kháng bệnh thán thư tốt. Một số giống cây có khả năng kháng bệnh tốt hơn và có thể giúp giảm nguy cơ nhiễm bệnh. Lên kyc lượng trong việc chọn cây này nha vì những cây yếu kém không chỉ là dễ mắc một loại bệnh mà có thể mắc nhiều loại khác nhau nữa.

Quan sát thường xuyên: Thực hiện kiểm tra thường xuyên, kiểm tra định kỳ các bộ phận của cây, bao gồm lá, quả, cành và thân, để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường. Lưu ý đến sự xuất hiện của các đốm nâu, đen trên lá và quả.

Nhận diện triệu chứng: Đốm trên lá sự xuất hiện của đốm nhỏ, tròn, có màu nâu hoặc xám trên lá. Nếu các đốm lan rộng và làm lá rụng, có thể là dấu hiệu thán thư. Vết thối trên quả các vết thối trên quả cam quýt, thường có màu nâu đậm hoặc đen và có thể ẩm ướt. Ngoài ra kiểm tra xem cây có dấu hiệu héo rũ hay không, đặc biệt ở các cành non và chồi.

Điều kiện môi trường: Độ ẩm cao bệnh thường phát triển mạnh trong điều kiện ẩm ướt. Theo dõi thời tiết và độ ẩm để đánh giá nguy cơ. Bệnh phát triển tốt nhất ở nhiệt độ 25°C đến 30°C. Kiểm tra nhiệt độ môi trường để có biện pháp phòng ngừa.

Nguồn lây lan: Kiểm tra xem có tàn dư cây bị bệnh trên ruộng không. Nấm có thể sống sót qua mùa đông trong tàn dư này. Theo dõi sự hiện diện của các loại côn trùng có thể mang bào tử nấm, như sâu hoặc côn trùng gây hại khác.

Sử dụng kỹ thuật nông nghiệp hiệu quả: Cân bằng độ ẩm bằng cách quản lý tưới tiêu hợp lý để tránh làm ẩm quá nhiều, giúp giảm nguy cơ phát sinh bệnh. Cắt tỉa cành khô thực hiện việc cắt tỉa cành và lá bị nhiễm bệnh ngay khi phát hiện nhằm hạn chế sự lây lan của nấm.

Ghi chép và tài liệu: Lưu giữ thông tin về thời gian, vị trí và triệu chứng bệnh để theo dõi và phân tích diễn tiến của bệnh. Đọc tài liệu và tìm hiểu thông tin, tham gia khóa học hoặc hội thảo về phòng trừ bệnh cây để nâng cao kiến thức. Cung cấp đủ dinh dưỡng cho cây quýt và bón phân định kỳ để giữ cho cây khỏe mạnh và có sức kháng bệnh tốt hơn.

Sử dụng thuốc trừ sâu và chất chống nấm: Sử dụng thuốc trừ sâu và chất chống nấm theo hướng dẫn của nhà sản xuất hoặc chuyên gia chăm sóc cây trồng để bảo vệ cây khỏi bệnh thán thư. Bón phân và dinh dưỡng nhằm cung cấp dinh dưỡng đầy đủ, nhất là kali và lân, điều này giúp cây có sức đề kháng tốt hơn. Tham khảo ý kiến chuyên gia nông nghiệp về các loại thuốc trị nấm thích hợp. Sử dụng thuốc theo lịch trình định kỳ và đúng liều lượng. Cần tuân thủ các chỉ dẫn về liều lượng và thời gian sử dụng các loại thuốc điều trị và phòng ngừa bệnh thán thư trên cam quýt.

4. Tác hại của bệnh thán thư trên cây cam đối với sức khỏe con người

4.1. Ảnh hưởng đến chất lượng thực phẩm

Sự xuất hiện của nấm: Quả cam quýt bị nhiễm bệnh có thể có các đốm thối hoặc vết nấm, làm giảm chất lượng và tính thẩm mỹ của sản phẩm. Điều này có thể dẫn đến việc tiêu thụ sản phẩm không đạt tiêu chuẩn an toàn thực phẩm.

Tiềm ẩn nguy cơ bệnh tật: Khi tiêu thụ các sản phẩm bị nhiễm nấm mà không được chế biến đúng cách, có thể gây ra nguy cơ mắc các bệnh tiêu hóa hoặc phản ứng dị ứng, đặc biệt là ở những người nhạy cảm với nấm.

4.2. Sự suy giảm năng suất nông nghiệp

Giảm đáng kể về năng suất: Bệnh thán thư có thể gây thiệt hại lớn cho mùa màng, dẫn đến sự suy giảm nguồn cung thực phẩm. Điều này có thể góp phần vào tình trạng thiếu hụt thực phẩm trong cộng đồng.

Tăng giá thành sản phẩm: Khi sản lượng giảm xuống, giá thành của cam quýt và các sản phẩm liên quan có thể gia tăng, ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận thực phẩm an toàn và bổ dưỡng đối với người tiêu dùng.

Mặc dù bệnh thán thư chủ yếu được xem là một vấn đề của cây trồng, nhưng tác động của nó đối với sức khỏe con người có thể xảy ra thông qua việc giảm chất lượng thực phẩm, ảnh hưởng đến nguồn cung thực phẩm và sức khỏe nông dân.

Để giảm thiểu tác hại này, cần có các biện pháp quản lý bệnh hợp lý, từ việc kiểm soát bệnh cho đến sử dụng thuốc bảo vệ thực vật an toàn.

Việc hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng và biện pháp phòng ngừa là cực kỳ cần thiết để bảo vệ cây trồng và đảm bảo năng suất. Bằng cách áp dụng các phương pháp quản lý khoa học, người nông dân có thể hạn chế tác động của bệnh thán thư, tăng cường sức khỏe cho cây và cải thiện chất lượng sản phẩm.

Tài Liệu Tham Khảo