Bạt ngàn Na trên cao nguyên Sơn La

Với tổng diện tích gần 1.000ha, na là cây có hiệu quả kinh tế hàng đầu của Sơn La, mang lại thu nhập tiền tỷ cho người trồng, nhất là ở huyện Mai Sơn.

Trong những năm gần đây, Sơn La trở thành “hiện tượng nông nghiệp” trên toàn quốc với diện tích cây ăn quả vượt 82.000ha, dẫn đầu cả nước. Trong số các cây ăn quả trồng trên vùng đất Tây Bắc này, na là đối tượng dẫn đầu về hiệu quả kinh tế do có điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng lý tưởng kết hợp với kỹ thuật canh tác tay nghề cao của bà con nông dân.

hiện nay diện tích na toàn tỉnh vào khoảng 970ha, trong đó diện tích cho thu hoạch xấp xỉ 610ha. Trong năm 2024, dự kiến sản lượng na toàn tỉnh sẽ đạt khoảng hơn 7.100 tấn. Trong đó, Mai Sơn có thể xem là thủ phủ na của Sơn La với diện tích trồng và cho thu hoạch tương ứng là 790ha và 500ha, chiếm trên 80%, sản lượng dự kiến trong năm 2024 của na Mai Sơn vào khoảng hơn 6.700 tấn.

Với cây na, thời gian thu hoạch na dai kéo dài từ tháng 7 đến tháng 9; na Thái (na Hoàng hậu) thu hoạch từ tháng 7 đến tháng 12 và na sầu riêng thu hoạch từ tháng 8 đến tháng 1 năm sau. Thời điểm này, cây na đang ra hoa, đậu quả, các hộ nông dân đang tập trung chăm sóc, bón phân, làm cỏ theo đúng quy trình. Từ đó, tăng giá trị, tăng sức cạnh tranh trên thị trường nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng và xuất khẩu.

Với những kỹ thuật canh tác cập nhật, áp dụng từ trước trong và sau khi thu hoạch, nên giá trị kinh tế của cây na đang được khẳng định tại huyện Mai Sơn. Doanh thu của mỗi ha na trên địa bàn huyện có khi chạm mức 1 tỷ đồng với những gia đình có kỹ thuật tốt. Xét trên bình diện chung, lợi nhuận sau khi trừ hết các chi phí của cây na tính trên mỗi ha thường dao động quanh 200 triệu đồng với na dai và 300 – 350 triệu đồng với na Thái. Riêng cây na sầu riêng, giá trị kinh tế rất cao nhưng còn mới, diện tích ít nên chưa có con số cụ thể.

Từ cây thoát nghèo, na đã trở thành cây làm giàu trên vùng bình nguyên của huyện Mai Sơn. Trong những năm tới, huyện định hướng đến năm 2025 sẽ nâng diện tích na lên khoảng 500ha, sản lượng ước đạt trên 7.000 tấn, vùng trồng tập trung gồm thị trấn Hát Lót, các xã Nà Bó, Mường Bon, Cò Nòi, Hát Lót. Bên cạnh đó, xây dựng vùng na được công nhận ứng dụng công nghệ cao với tổng diện tích 300 ha gắn với phát triển du lịch sinh thái, trải nghiệm nông nghiệp.